ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Ο όρος «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες» αναφέρεται σε μία ξεχωριστή κατηγορία δυσκολιών που αφορούν τη μάθηση, και πιο συγκεκριμένα την επεξεργασία του γραπτού λόγου.
Εκφράζονται με την έντονη και επίμονη δυσκολία του μαθητή να αποκτήσει τις ικανότητες Ανάγνωσης, Ορθογραφημένης Γραφής και/ή τη Μαθηματική Ικανότητα, σε βαθμό ανάλογο με τη χρονολογική ηλικία του, τη νοημοσύνη του και την εκπαίδευση που έχει λάβει.
Τρεις κατηγορίες Ε.Μ.Δ
1) Διαταραχή της Ανάγνωσης
Η επίδοση στην ανάγνωση είναι σημαντικά κάτω από το αναμενόμενο, δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου, της μετρηθείσας νοημοσύνης του και της εκπαίδευσης που αντιστοιχεί στην ηλικία.Βασικότερα συμπτώματα:
Ανάγνωση αργή, με δισταγμό, χωρίς ροή, συχνά συλλαβισμός.
Παράλειψη, πρόσθεση, αντικατάσταση γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων κατά την ανάγνωση
Ελλιπής κατανόηση του κειμένου.
2) Διαταραχή της γραπτής έκφρασης / γραφής
Οι δεξιότητες της γραφής είναι σημαντικά κάτω από το αναμενόμενο, δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου, της μετρηθείσας νοημοσύνης και της εκπαίδευσης που αντιστοιχεί στην ηλικία.Βασικά συμπτώματα
Παράλειψη, πρόσθεση, αντικατάσταση γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων κατά την γραφή
Πολλά ορθογραφικά λάθη, ακόμα και σε λέξεις που έχουν συστηματικά διδαχθεί.
Κακογραφία, μουτζούρες, απουσία σημείων στίξης, κατάργηση των διαστημάτων.
Η δυσλεξία δεν είναι διαταραχή της εκφοράς του λόγου. Η ομιλία και η άρθρωση των δυσλεκτικών ατόμων είναι φυσιολογικές (εκτός αν συμβαίνει συμπτωματικά να υπάρχει και κάποια άλλη διαταραχή μαζί με τη δυσλεξία).
3) Διαταραχή των Μαθηματικών
Η μαθηματική ικανότητα είναι σημαντικά κάτω από το αναμενόμενο, δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου, της μετρηθείσας νοημοσύνης και της εκπαίδευσης που αντιστοιχεί στην ηλικία. Η Διαταραχή των Μαθηματικών είναι η πιο σπάνια από τις Ε.Μ.Δ.Βασικά συμπτώματα
Δυσκολία στην αναγνώριση των μαθηματικών συμβόλων (+, -, x, :)
Δυσκολία στην αντιγραφή αριθμών, πράξεων, δυσκολία στη χρήση «κρατούμενων»
Δυσκολία στην εκμάθηση του πολλαπλασιασμού
Δυσκολία στον προσανατολισμό, στην αίσθηση του χώρου και του χρόνου
Δυσκολία στην αντίληψη της διαδοχής και της αλληλουχίας
Δυσκολία στην οργάνωση της μελέτης, της εργασίας και του χρόνου τους.
Δυσκολία στην τήρηση του προγράμματος
Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα βιβλία και για οτιδήποτε χρησιμοποιείται γραπτός λόγος.
Συχνότητα εμφάνισης των Ε.Μ.Δ.
Η συχνότητα εμφάνισης των Ε.Μ.Δ είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Το ποσοστό μπορεί να ποικίλλει από χώρα σε χώρα γιατί η διάγνωση των Ε.Μ.Δ. επηρεάζεται τόσο από τα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται, όσο και από το γλωσσικό περιβάλλον που υπάρχει σε κάθε χώρα. Το ποσοστό των ατόμων με Ε.Μ.Δ. στον ελληνικό χώρο δεν είναι γνωστό, γιατί δεν έχει γίνει καμία επίσημη έρευνα. Υπολογίζεται πάντως ότι το ποσοστό των ατόμων με Ε.Μ.Δ. είναι ~5% του γενικού πληθυσμού.Που οφείλονται οι Ε.Μ.Δ.
Η αιτιολογία δεν είναι γνωστή. Υπάρχει η υπόθεση ότι οφείλονται σε όποια δυσλειτουργία στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει κληρονομική βάση (κάποιο μέλος της οικογένειας έχει παρόμοιες δυσκολίες) και σε άλλες υπάρχει συγγενής αιτιολογία (συμβάντα κατά την κύηση ή τον τοκετό).
Οι Ε.Μ.Δ. είναι εγγενείς στο άτομο, δηλ. χαρακτηρίζουν (ή όχι) ένα άτομο από τη γέννησή του μέχρι το τέλος της ζωής του.
Δεν εμφανίζονται ξαφνικά κάποια στιγμή και δεν εξαφανίζονται μετά από χρόνια.
Πως αντιμετωπίζονται οι Ε.Μ.Δ
Όπως είπαμε, οι Ε.Μ.Δ. χαρακτηρίζουν (ή όχι) ένα άτομο από τη γέννηση του μέχρι το τέλος της ζωής του. Με άλλα λόγια, οι Ε.Μ.Δ. δεν «θεραπεύονται». Αυτό, όμως που θεραπεύεται είναι τα συμπτώματά τους.
Με ειδικές μεθόδους διδασκαλίας, με ειδικές ασκήσεις και με κατάλληλη οργάνωση της μελέτης τα άτομα με Ε.Μ.Δ. μαθαίνουν τρόπους να παρακάμπτουν τις δυσκολίες τους και βελτιώνονται σ' αυτά που υστερούν
Αν το παιδί σας δυσκολεύεται ιδιαίτερα να διαβάσει, παρ' ότι τα παιδιά της ηλικίας του έχουν κατακτήσει αυτή τη δεξιότητα, αν κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη, ακόμα και σε λέξεις πολύ κοινές, αν δυσκολεύεται ιδιαίτερα να γράψει κάποιο κείμενο, τότε ίσως θα ήταν σκόπιμο να εξετάσετε κατά πόσο το παιδί σας έχει κάποια Ε.Μ.Δ.
Απευθυνθείτε σε κάποιο κέντρο ψυχικής υγείας ή σε κάποιο ειδικό παιδαγωγό/ ψυχοπαιδαγωγό και ζητήστε να γίνει διαγνωστική εκτίμηση. Οι ειδικοί θα κάνουν τη διάγνωση και κατόπιν εφόσον το παιδί σας έχει Ε.Μ.Δ., θα προτείνουν το κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης.
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τι είναι η Υπερκινητικότητα;
Ο όρος αναφέρεται στην μεγάλη διάσπαση προσοχής και στην υπερδραστηριότητα. Τα υπερκινητικα παιδιά βρίσκονται διαρκώς σε υπερδιέγερση και κίνηση, προκαλούν μονίμως φασαρία και συνήθως παρουσιάζουν εξελικτικές ανωμαλίες,δηλαδή:καθυστέρησηστην ομιλία
αδεξιότητα στις κινήσειςδυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης
αντιληπτικές ανεπάρκειες
δυσκολία στην κατανόηση των σχημάτων και μορφών
αδυναμία προσανατολισμού στο χώρο.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η διαταραχή αυτή είχε ονομασθεί παλιότερα ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία(Minimal Brain Dysfunction) και υπερκινητικό σύνδρομο.
Το βασικό χαρακτηριστικό της Διαταραχής(ΔΕΠΥ) είναι η απροσεξία και η υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα.
Για να μπει η διάγνωση θα πρέπει κάποια από τα συμπτώματα να έχουν εμφανιστεί πριν την ηλικία των 7 ετών και οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαταραχή να είναι εμφανείς σε δύο τουλάχιστον περιβάλλοντα (π.χ. στο σπίτι και στο σχολείο).
Η κλινική εικόνα που δίνουν τα παραπάνω συμπτώματα ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία του ατόμου.
Τα παιδιά 4-6 ετών:
τρέχουν από τη μια μεριά του δωματίου στην άλλη,
ψάχνουν τις τσάντες των επισκεπτών,
μιλούν συνέχεια,
βγαίνουν από το σπίτι τρέχοντας χωρίς να ειδοποιήσουν τους γονείς τους,
δεν κοιτούν αριστερά-δεξιά όταν περνούν τον δρόμο,
σπάζουν και χάνουν τα παιγνίδια τους,
ανεβαίνουν στα έπιπλα,
δεν κάθονται σ' ένα μέρος,
κουνούν συνέχεια τα πόδια τους,
πηδούν από τη μια ασχολία στην άλλη,
κοιμούνται αργά,
ξυπνούν νωρίς,
γενικά εξαντλούν παντελώς τους γονείς τους.
Όταν τα παιδιά αυτά πάνε σχολείο:
δεν μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους,
μοιάζουν αφηρημένα,
δεν ακούν τι λέει ο δάσκαλος,
σηκώνονται από τη θέση τους,
η προσοχή τους διασπάται με το παραμικρό,
δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τα μαθήματα τους,
ξεχνούν τα βιβλία τους και τα μολύβια τους,
απαντούν στον δάσκαλο χωρίς να περιμένουν τη σειρά τους ή ΄
χωρίς να ερωτηθούν,
διακόπτουν, δεν περιμένουν στη γραμμή για να μπουν στην τάξη,
δεν ακολουθούν τους κανόνες των παιγνιδιών όταν παίζουν
με τα άλλα παιδιά.
Γενικά, τα σημεία της διαταραχής μπορεί να είναι ελάχιστα ως απόντα, όταν:
το άτομο βρίσκεται κάτω από αυστηρό έλεγχο,
αντιμετωπίζει κάποια καινούρια κατάσταση,
ασχολείται με κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον,
διαντιδρά με ένα μόνο άτομο ή επιβραβεύεται συστηματικά για την καλή του συμπεριφορά.
Τα συμπτώματα συνήθως είναι έντονα όταν το άτομο βρίσκεται σε μια ομάδα.
Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, τα συμπτώματα γίνονται λιγότερο εμφανή, ώστε στην εφηβεία η όλη απροσεξία/υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα παρουσιάζεται συνήθως σαν εξωτερική και εσωτερική ανησυχία. Βέβαια, όλη αυτή η συμπτωματολογία επηρεάζει αρνητικά τη σχολική, κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα και απόδοση του ατόμου.
ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα άτομα με τη διαταραχή αυτή συχνά εμφανίζουν:
εκρήξεις θυμού
έντονη απαιτητικότητα
ανυπομονησία
ευμετάβλητο συναίσθημα
ισχυρογνωμοσύνη
έντονη πτώση του ηθικού
χαμηλή αυτοεκτίμηση
υφίστανται απόρριψη
χαμηλή επίδοση στα μαθήματα
ΑΙΤΙΑ
Η αιτιολογία της διαταραχής βασικά είναι άγνωστη.Είναι γνωστό, όμως, ήδη ότι η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας φαίνεται να είναι πιο συχνή στους βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού παιδιών με τη διαταραχή και ότι οι Διαταραχές της Διάθεσης και οι Αγχώδεις Διαταραχές, οι Διαταραχές της Μάθησης, οι Διαταραχές Σχετιζόμενες Με Ουσίες και η Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας μάλλον είναι πιο συχνές στους συγγενείς των παιδιών αυτών.
Ακόμα, διάφορες έρευνες αναφέρουν την ύπαρξη σε μερικά από τα άτομα με τη διαταραχή αυτή ιστορικού κακοποίησης ή παραμέλησης, λοιμώξεων (π.χ. εγκεφαλίτιδα), δηλητηρίασης από μόλυβδο, προγεννητικών (π.χ. χρήση ουσιών) ή περιγεννητικών (π.χ. χαμηλό βάρος στη γέννηση) προβλημάτων, μειωμένων μεταβολιτών νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης, ΗΕΓ ανωμαλιών.Οι ψυχοκοινωνικές θεωρίες τονίζουν την αρνητική συμβολή του άγχους και της απειρίας των γονέων και της επικοινωνίας του άγχους αυτού και της αδυναμίας τους να εξασκήσουν έλεγχο της συμπεριφοράς στο παιδί.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο επιπολασμός της διαταραχής υπολογίζεται στο 3% ως 5% στα παιδιά της σχολικής ηλικίας. Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τον επιπολασμό στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή.Η διαταραχή είναι πολύ πιο συχνή στα αγόρια απ' ότι στα κορίτσια και η συχνότητα ποικίλλει ανάλογα με το αν οι μελέτες αφορούν γενικό ή κλινικό πληθυσμό (από 4:1 ως 9:1).
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις μαθησιακές δυσκολίες;
http://www.dyslexia-goneis.gr/
http://4dim-ampel.thess.sch.gr/amea/mathisiakes-tzouriadou-barbas.pdf
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ
